Najważniejsze zasady
Dzieci powinny mieć możliwość swobodnej pracy z wybranymi przez siebie materiałami. Mają one wrodzoną chęć do nauki, dlatego nie warto ich zmuszać do konkretnych działań. Bardzo ważne jest, aby dziecko pracowało w zgodzie z własnymi możliwościami i swoim własnym tempem. My jako nauczyciele jesteśmy po to, aby proponować mu pomoce i wspomagać jego chęć do rozwoju. Poza tym, skupiając się na mocnych stronach dziecka, możemy je rozwijają i wspierać dziecko w całym procesie edukacji. Każde dziecko jest z refleksją obserwowane, aby można było stworzyć dla niego jak najodpowiedniejszy program rozwoju. Mottem naszej pracy jest z dziećmi jest, niewypowiedziane przez maluchy: „Pomóż mi samemu to zrobić” i wspieranie rozwoju młodego człowieka, aby stworzyć mu równe warunki rozwoju i odkrywania uzdolnień.
Główne cele pedagogiki montesoriańskiej
- rozwijanie samodzielności i wiary we własne siły
- wypracowanie szacunku do porządku i pracy
- wypracowanie zamiłowania do ciszy oraz do pracy indywidualnej i zbiorowej w tej atmosferze
- osiąganie długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem
- formowanie postaw wzajemnej pomocy bez rywalizacji
- szacunek dla pracy innych
- rozwijanie indywidualnych uzdolnień i umiejętności współpracy
- branie odpowiedzialności za swoje słowa i czyny
Wrażliwe fazy
Montessori wyróżnia wrażliwe fazy, nazywane również wrażliwymi okresami, przystosowania określonych podstawowych umiejętności. Podczas tych faz dziecko interesuje się tylko jednym elementem ze środowiska zewnętrznego, z wyłączeniem pozostałych. Dziecko w naturalny dla siebie sposób wielokrotnie powtarza określone umiejętności, by je przyswoić.
Poszczególne fazy charakteryzują się tym, że umysł dziecka bardzo dobrze przyswaja określone elementy przydatne w nauce. Jak pisze Maria Montessori, „od tego czasu wszystko staje się dla niego łatwe, żywe i zachwycające”. Podkreśla również, że ważna jest zgodność między wychowaniem i środowiskiem a fazą wrażliwości. Gdy minie okres szczególnej chłonności, osiągnięcia stają się wynikiem pracy żmudnej, związanej z wysiłkiem i nakładem siły woli. Ten czas największego potencjału rozwojowego danej funkcji, psychicznej czy fizycznej, umożliwia jej wykształcenie w jak najpełniejszy sposób.
Pedagogika Montessori jest wynikiem pracy i wieloletnich obserwacji zachowań dzieci. Autorką tej metody jest Maria Motessori (1870 -1952), pierwsza we Włoszech kobieta lekarz, doktor psychiatrii i antropolog. U podstaw jej metody leży głęboki szacunek do każdego dziecka, jego naturalnej indywidualności, nastawienie na rozwój fizyczny, umysłowy, duchowy i emocjonalny małego człowieka, miłość do świata i życia w ogóle. Odkrycie Montessori wniosło bardzo ważne dla rozwoju dziecka wartości edukacyjne.
Wszystkie dzieci od urodzenia nastawione są na własny rozwój, na osiągnięcie niezależności i przejście od dzieciństwa do dorosłości.